Phân tích bài thơ Sóng gần như trọn bộ nhất

Cảm nhận tâm sự của Tú Xương gửi gắm trong bài thơ Thương vợ
Tú Xương có nhiều bài thơ, bài phú nói về vợ. Bà Tú vốn là "con gái nhà dòng, lấy chồng kẻ chợ”, 1 người con dâu chuyên nghiệp làm cho ăn buôn bán, hiền từ được bà con xa sắp mến trọng:

"Đầu sông bến bãi, đua tài buôn chín bán mười

Trong họ ko kể làng, vụng về lẽ chào dơi nhắc thợ".

Nhờ vậy mà ông Tú mới được sống cuộc đời phong lưu: "Tiền bạc phó cho con mụ kiếm - Ngựa xe chẳng thấy khi nào ngơi".

"Thương vợ" là bài thơ cảm động nhất trong những bài thơ trữ tình của Tú Xương. Nó là bài thơ tâm sự, song song cũng là bài thơ thế sự. Bài thơ đựng chan tình thương yêu nồng hậu của ông Tú đối mang người vợ hiền thảo của mình.



Sáu câu thơ đầu nhắc lên hình ảnh của bà Tú trong gia đình và ngoại trừ cuộc đời: hình ảnh chân thực về một người vợ tần tảo, một người mẹ đôn hậu, giàu đức hi sinh.

Hai câu thơ trong phần đề giới thiệu bà Tú là một người vợ siêu đảm đang, chịu thương chịu khó. Nếu như bà vợ của Nguyễn Khuyến là một phụ nữ "hay lam hay làm, thắt lưng bó que, xắn váy quai cồng, chân nam đá chân chiêu, vì tớ đỡ đần trong hầu hết việc" (câu đối của Nguyễn Khuyến) thì bà Tú là 1 người đàn bà:

"Quanh năm buôn bán ở mom sông

Nuôi đủ năm con sở hữu một chồng".

“Quanh năm buôn bán" là cảnh làm ăn đầu tắt mặt tối, từ ngày này qua ngày khác, từ tháng này qua tháng khác... không được một ngày nghỉ ngơi. Bà Tú "Buôn bán ở mom sông”, nơi chiếc mảnh đất nhô ra, ba bề bao bọc sông nước; nơi khiến ăn là chiếc thế đất chênh vênh. Hai chữ ''mom sông" gợi tả một cuộc đời đa dạng mưa nắng, một cảnh đời cơ cực, bắt buộc vật lộn kiếm sống, mới "Nuôi đủ năm con sở hữu 1 chồng". Một gánh nặng gia đình đè nặng lên đôi vai người mẹ, người vợ. Thông thường, người ta chỉ đếm mớ rau, con cá, đếm tiền bạc,... chứ ai "đếm" con, "đếm" chồng (!). Câu thơ tự trào ẩn cất nỗi niềm chua chát về một gia đình gặp nhiều khó khăn: đông con, người chồng đang buộc phải "ăn lương vợ". Có thể nói, hai câu đầu, Tú Xương ghi lại 1 cách chân thực người vợ tần tảo, đảm nhiệm của mình.

Phần thực tô đậm thêm chân dung bà Tú, mỗi sáng mỗi tối đi đi về về "lặn lội" khiến ăn như "thân cò" nơi "quãng vắng". Ngôn ngữ thơ tăng cấp tô đậm thêm nỗi cực nhọc của người vợ. Câu chữ như những nét vẽ, gam màu nối tiếp nhau, bổ trợ và gia tăng: đã "lặn lội" lại "thân cò", rồi còn "khi quãng vắng". Nỗi cực nhọc kiếm sống ở "mom sông" tưởng như ko thể nào kể hết được! Hình ảnh "con cò", “cái cò” trong ca dao cổ: ''Con cò lặn lội bờ sông...", "Con cò đi đón cơn mưa...", "Cái cò, dòng vạc, dòng nông..." được tái tạo trong thơ Tú Xương qua hình, ảnh "thân cò" lầm lũi, đã đem tới cho người đọc bao can hệ cảm động về bà Tú, cũng như thân phận vất vả, cực khổ,... của người đàn bà Việt Nam trong xã hội cũ:



"Lặn lội thân cò khi quãng vắng,

Eo sèo mặt nước buổi đò đông".

"Eo sèo" là từ láy tượng thanh chỉ sự rầy rà bằng lời đòi, gọi liên tục dai dẳng; gợi tả cảnh tranh tậu tranh bán, cảnh gượng nhẹ vã nơi "mặt nước" khi "đò đông”. Một cuộc đời "lặn lội", một cảnh sống làm cho ăn "eo sèo". Nghệ thuật đối đặc nhan sắc đã làm vượt trội cảnh kiếm ăn nhiều cơ cực. Bát cơm, manh áo mà bà Tú kiếm được "Nuôi đủ năm con với 1 chồng" bắt buộc "lặn lội" trong mưa nắng, phải giành giật "eo sèo", bắt buộc trả giá bao mồ hôi, nước mắt giữa thời buổi khó khăn!

Tiếp theo là hai câu luận, Tú Xương vận dụng vô cùng sáng tạo hai thành ngữ: ''một duyên hai nợ" và "năm nắng mười mưa", đối xứng nhau hài hòa, màu sắc dân gian đậm đà trong cảm nhận và ngôn ngữ biểu đạt:

"Một duyên hai nợ, âu đành phận,

Năm nắng mười mưa dám quản công".

"Duyên'' là duyên số, duyên phận, "nợ" là chiếc "nợ" đời mà bà Tú phải cam phận, chịu đựng. "Nắng", "mưa" biểu tượng cho hầu hết vất vả, khổ cực. Các số từ trong câu thơ tăng dần lên: "một... hai... năm... mười..." làm cho nổi rõ đức hi sinh âm thầm của bà Tú, một người phụ nữ chịu thương chịu thương chịu khó vì sự sung túc hạnh phúc của chồng con và gia đình. "Âu đành phận"... "dám quản công"... giọng thơ rộng rãi xót xa thương cảm.

Tóm lại, sáu câu thơ đầu, bằng tấm lòng biết ơn và cảm phục, Tú Xương đã phác hoạ một vài nét vô cùng trung thực và cảm động về hình ảnh bà Tú, người vợ hiền thảo của mình với bao đức tính đáng quý: đảm đang, tần tảo, chịu thương, chịu khó, thầm lặng hi sinh cho hạnh phúc gia đình. Tú Xương mô tả bút pháp điêu luyện trong dùng ngôn ngữ và sáng tạo hình ảnh. Các từ láy, những số từ, phép đối, đảo ngữ, sử dụng sáng tạo thành ngữ và hình ảnh "thân cò"... đã tạo buộc phải ấn tượng và sức quyến rũ của văn chương.

Hai câu kết, Tú Xương tiêu dùng từ ngữ thông tục, lấy tiếng chửi nơi "mom sông", khi "buổi đò đông" đưa vào thơ siêu tự nhiên, bình dị. Ông tự trách mình:

"Cha má thói thường ăn ở bạc,

Có chồng bàng quan cũng như không!"

Trách mình "ăn lương vợ" mà "ăn ở bạc". Vai trò người chồng, người cha chẳng giúp ích được gì, vô tích sự, thậm chí còn "hờ hững" mang vợ con. Lời tự trách sao mà chua xót thế!

Ta đã biết, Tú Xương có văn tài, nhưng công danh dở dang, thi cử lận đận. Sống giữa một xã hội "dở Tây dở ta" chữ nho mạt vận, lúc mà "Ông nghè, ông cống cũng nằm co” cho nên thi sĩ tự trách mình, song song cũng là trách đời đen bạc. Ông ko xu thời để vinh thân phì gia "tối rượu sâm banh, sáng sữa bò".

Hai câu kết là cả một nỗi niềm tâm sự và sự thế đầy buồn thương, là tiếng đề cập của 1 trí thức giàu nhân cách, nặng tình đời, thượng vợ con mà gia cảnh nghèo. Tú Xương thương vợ cũng chính là thương chính mình vậy. Đó là nỗi đau thất thế của thi sĩ lúc cảnh đời thay đổi!



Bài thơ "Thương vợ" được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ thơ bình dị như tiếng kể đời thường nơi "mom sông" của những người kinh doanh nhỏ, cách đây gần 1 thế kỉ. Các yếu tố nghệ thuật tìm lọc vừa cá thể (bà Tú mang "năm con, 1 chồng") vừa nói chung sâu dung nhan (người phu nữ ngày xưa). Hình tượng thơ hàm súc, gợi cảm: thương vợ, thương mình, buồn về gia cảnh thêm nỗi đau đời. "Thương vợ" là bài thơ trữ tình đặc nhan sắc của Tú Xương nói về người vợ, người đàn bà ngày xưa mang bao tình cảm trân trọng rẻ đẹp. Hình ảnh bà Tú được nói đến trong bài thơ siêu sắp gũi có người mẹ, người chị trong mỗi gia đình Việt Nam.

Tú Xương là nhà thơ trào lộng tuyệt vời trong nền văn chương Việt Nam. Tên tuổi ông sống mãi có non Côi, sông Vị. Sinh bất phùng thời giữa chiếc xã hội dở Tây dở ta, khi mà Hán học đã mạt vận, Tú Xương vẫn giữ được nhân phương pháp kẻ sĩ, vẫn sống "sang trọng" như ai, bởi lẽ thi sĩ có người vợ hiền thảo đảm đang. Tú Xương ko bảng vàng bia đá, nhưng ông đã khắc tên tuổi bà Tú vào bia đá bảng vàng:

"Một ngọn đèn xanh, mấy quyển vàng,

Bốn con làm cho lính, bố khiến quan.

(...) Hỏi ra quan ấy ăn lương vợ

Đem chuyện trăm năm – giở lại bàn".

(Quan tại gia)

Tú Xương đã với bài ''Văn tế sống vợ", lại sở hữu thêm bài "Thương vợ", đấy là các áng văn thơ vừa tài hoa vừa nghĩa tình. Ca dao đã đề cập về người vợ tào khang "tay bưng chén muối đĩa gừng", Tú Xương có bao giờ quên được công ơn của bà Tú "Nuôi đủ năm con sở hữu một chồng”.

Á Nam Trần Tuấn Khải (1894 - 1983) thi sĩ cộng thời có Tú Xương đã sở hữu bài thơ "Viếng bà Tú Xương" viết năm 1931:

"Hơn sáu mươi năm đất Vị Hoàng,

Mẹ hiền, vợ đức đã treo gương.

Nếm chung trời Việt trăm cay đắng,

Vững với con Côi 1 mối giường.

Bia miệng đã buộc phải trang khổn phạm,

Nếp nhà ko thẹn dấu văn chương.

Tấm thân tuy thác, danh nào thác,

Hồn cũng thơm lây dưới suối vàng”.

Bài thơ của Á Nam giúp ta hiểu hơn Tú Xương và bà Tú, và chúng ta mới thấy hết mẫu hay, loại đẹp của tấm lòng Tú Xương được đề cập tới trong bài "Thương vợ".

3. Cảm nhận nỗi lòng của Tú Xương trong bài Thương Vợ
“Thương vợ” – một trong những bài thơ chất cất nồng thắm bao cảm xúc của một người chồng dành cho vợ mình giữa cuộc đời bao vất vả, lo toan. Người chồng đó ko phải ai khác mà chính là tác giả của bài thơ: Trần Tế Xương. Ông đã dành cho vợ mình các tình cảm siêu thành tâm qua lời thơ giản dị mà sâu sắc.

Trần Tế Xương là 1 trong những nhà thơ trẻ có các tác phẩm đã trở thành bất tử. Sáng tác của ông gồm hai mảng: trào phúng và trữ tình, đều bắt nguồn từ tâm huyết của nhà thơ với dân, mang nước, sở hữu đời.

Thơ xưa viết về người vợ đã ít, mà viết về người vợ khi đang còn sống lại càng thi thoảng hoi hơn. Thơ Trần Tế Xương lại khác. Trong sáng tác của ông, mang hẳn 1 đề tài về bà Tú gồm cả thơ, văn tế, câu đối. Bà Tú từng chịu nhiều nặng nhọc gieo neo trong cuộc đời, nhưng bà lại có niềm hạnh phúc là ngay lúc còn sống đã được đi vào thơ ông Tú với đa số niềm thương yêu, trân trọng của chồng. “Thương vợ” là một trong những bài thơ hay và cảm động nhất của Tú Xương viết về bà Tú.

Trong các câu thơ đầu, ông diễn đạt cực kỳ trung thực về cuộc sống và cáng đáng nặng nhọc của vợ mình:

“Quanh năm buôn bán ở mom sông,

...

Eo sèo mặt nước buổi đò đông.”

Nghề của bà là buôn bán, quanh co năm tháng ngày lặn lội ở “mom sông” – nơi mang rộng rãi nguy hiểm rình rập. Ông Tú hôm mai bận bịu với đèn sách, với thơ ca, thế mà vẫn để tâm đến công việc của vợ mình, khác hẳn có các người đàn ông khác trong chế độ nam quyền cộng thời. Ông là người có tri thức, lại thấu hiểu sự đời. Vì thế, ông hiểu hơn ai hết các nỗi vất lo toàn mà vợ mình đang gánh.



Ông đã dành cho vợ các lời thơ siêu giản dị sở hữu hình ảnh và từ ngữ chân thành, giàu cảm xúc. Ông hiểu rằng, vợ mình vất vả như vậy là vì buộc phải “Nuôi đủ năm con sở hữu một chồng”. Đủ là đủ ăn đủ mặc, đủ ấm, đủ không thiếu trang bị gì. Ông tự đặt mình cân xứng với “năm con” để khắc họa thêm trọng trách lớn lao mà bà Tú đang đảm đương. Không phải ông hạ mình trước vợ, càng ko cần ông phải chăng hèn, thấp kém mà vì chiếc nghiệp văn chương của ông khi bấy giờ không cần là thời hưng thịnh bắt buộc không thể dựa vào ấy mà lo toan cuộc mưu sinh cơm áo gạo tiền được. Trong lời thơ của ông còn thầm có sự biết ơn, trân trọng sâu dung nhan đến người vợ đảm đang, tảo tần, giàu hi sinh. Bởi thế, ông mới hiểu những ngày bà “lặn lội”, “eo sèo” trong cuộc bán buôn, bon chen đầy vất vả, ganh đua.

Có người đặt ra câu hỏi, tại sao ông hiểu vợ mình vất vả như vậy nhưng mà không đứng lên làm cho giúp bà? Những vần thơ của ông với sở hữu lại cơm áo gạo tiền cho bà đỡ vất vả? Ông hiểu biết, ông mang kiến thức sao lại để vợ mình nên vất vả vậy? Câu hỏi ngang trái thật khó trả lời. Bởi trong thời thế ấy, ông ko thể bỏ cây bút mà lao vào khiến lụng thuộc hạ cùng bà được. Mình bà gánh vác cả năm con đã là một gánh nặng lắm rồi, lại thêm cả 1 ông chồng. Liệu rằng người đàn bà đấy có gục ngã, có kêu than?

“Một duyên hai nợ âu đành phận,

Năm nắng mười mưa dám quản công

Cha má thói đời ăn ở bạc

Có chồng lạnh lùng cũng như không.”

Một lần nữa, Tế Xương dành cho vợ mình những lời thơ cực kỳ đáng trân trọng, nâng niu. Ông cảm mến và cảm thông sở hữu nỗi niềm nặng nhọc của vợ, ông thấu hiểu sự cam chịu của bà. Càng hàm ân vợ bao nhiêu, ông lại càng oán than bản thân mình bấy nhiêu. Ông tự chửi mình “Có chồng lãnh đạm cũng như không”. Ông không làm cho được gì giúp bà không tính tình thương yêu và lòng thương cảm sâu sắc. Có lẽ đối với bà Tú như vậy cũng đã là đủ lắm rồi. Bởi thân phận người phụ nữ xưa ai cũng khổ, cũng chìm nổi long đong, nhưng chẳng mấy ai được chồng thương và thấu hiểu như bà. Chỉ là do thời thế bắt buộc ông ko giúp được gì cho vợ.

Bên cạnh những tình cảm tâm thành dành cho bà Tú, Tế Xương cũng thầm thổ lộ niềm đồng cảm, xót xa mang các thân phận đồng cảnh với bà. Bởi thế, ông ví vợ mình với “thân cò” – 1 hình ảnh quen thuộc trong ca dao Việt Nam lúc kể về số mệnh vất vả của người nông dân. Dù họ có buộc phải “lặn lội”, bắt buộc “eo sèo” hay tuy nhưng nào đi chăng nữa, những “thân cò” vẫn sớm hôm miệt mài kiếm sống.

Vậy, vì mục đích gì mà họ lại cam chịu như vậy? Không cần vì bị ép buộc, mà vì ái tình thương to lao và cao cả họ dành cho gia đình. Sự hi sinh đấy thật đáng trân trọng và đáng quý biết bao. Nhưng ko cần ai cũng có nỗi lòng thấu hiểu như thi sĩ Tế Xương. Sống trong xã hội nam quyền nhưng ông ko tự cho mình được quyền thong dong, được hưởng thụ thoải mái đa số trang bị và được trà đạp lên người phụ nữ. Ở xã hội ấy, với những người vợ bị coi là nô lệ, là người ở, nhưng Tế Xương thì không. Bà Tú đã đi vào thơ ông sở hữu ý nghĩa là 1 người vợ đích thực, một người vợ đảm đang, giàu đức hi sinh. Ông thương vợ và ngược lại cũng trách mình khiến chồng mà “hờ hững cũng như không”.

Đúng như cái tên mà tác nhái đã đặt cho bài thơ “Thương vợ”, Tế Xương đã dành các tình cảm thực bụng nhất dành cho vợ. Không giúp được vợ nhưng ông mong sao các tình cảm của mình sẽ làm cho bà vơi đi mệt mỏi sau bao ngày lặn lội nặng nhọc mưu sinh.

4. Tâm sự của Tú Xương qua bài thơ “Thương vợ”
Thơ văn Việt Nam xưa và nay có những bài thơ thương vợ, khóc vợ cực kỳ cảm động. Người ta còn tụng ca một bài thơ của Tự Đức khóc một bà phi với câu:

Đập đổ vỡ gương ra tậu thấy bóng
Xếp tàn y lại để dành hơi.

Nỗi nhớ nhung đau đớn, dữ dội đấy còn được Bùi Hữu Nghĩa, Nguyễn Thượng Hiền, Nguyễn Khuyến diễn đạt cảm động trong bài văn tế, câu đối khóc vợ sau này. Cảm phục, xót thương, tự hào... trước tấm lòng, đức hi sinh của vợ bằng giọng văn vừa với chút tính nghịch, vừa vô cùng cảm động; giữa sự kết hợp giữa trào phúng và trữ tình Tú Xương đã làm “giàu” thêm đề tài viết về bà Tú và kịp góp vào nền văn chương Trung đại Việt Nam 1 bài thơ về tình bi cảm vợ hay và sâu sắc.

Thương vợ là 1 bài thơ vừa cảm động, vừa dí dỏm của Tú Xương. Chỉ hai câu đầu của bài thơ đã nêu bật lên được vai trò trụ cột gia đình của bà:

Quanh năm buôn bán ở mom sông
Nuôi đủ năm con có 1 chồng.

Ông Tú tỏ lòng thương vợ khởi đầu bằng sự tính công. Đúng hơn là sự hàm ơn sâu nhan sắc công lao của bà Tú. Có thời gian cụ thể: “quanh năm”; ko gian cụ thể: “mom sông” càng làm vượt trội lên sự lam lũ, nặng nhọc vần vật của bà Tú. Nơi marketing để kiếm miếng cơm manh áo của bà Tú là “mom sông”- là 1 chỗ đất nơi ra ở bờ sông, nơi ít người qua lại, sóng nước gập ghềnh gợi sự cheo leo, chênh vênh, nhiều bất trắc. Thế nhưng “quanh năm” nghĩa là ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác như một vòng tuần hoàn khép kín, dù ngày nắng hay mưa,ốm đau hay khoẻ mạnh bà Tú lại quẩy gồng gánh ra nơi “mom sông” ấy để buôn bán. Cách kể như là sự xô bồ, thổi phồng của chuyện văn chương, trong trường hợp này chính là sự bày tỏ lòng hàm ơn đối với bà Tú về mặt thời gian lao dộng. Và điều cảm động, đáng để khâm phục bà Tú là nhịp độ khiến cho việc ko giới hạn nghỉ tại 1 nơi khiến ăn, kinh doanh cạnh tranh nhưng không buộc phải chỉ để nuôi thân mà “Nuôi đủ năm con với một chồng’. Đâu go right here còn thấy hình ảnh:



Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa.

Mà trái lại đó là mẫu chồng: “Tiền bạc phó cho con mụ kiếm”, dòng chồng “Thưng đấu nhờ lưng 1 mẹ mày”. Người chồng là cột trụ của gia đình, cáng đáng việc nặng nhọc để cưu sở hữu cuộc sống cho vợ con vậy mà ở đây, trong câu thơ này ông Tú cảm thấy mình như 1 người “thừa”, 1 kẻ vô bổ và như 1 “thứ con” đặc biệt để bà Tú bắt buộc nuôi riêng. Chế độ xã hội cũ đã sản sinh ra dòng ông chồng đoảng, dòng ông chồng “dài lưng tốn vải, ăn no lại nằm” như ông Tú ko ít. Toát lên qua hai câu thơ là 1 niềm cảm thương của ông Tú dành cho vợ trước đức hi sinh, tảo tần của bà; đồng thời là 1 lời tự trách mình vì thân làm cho chồng mà để vợ cáng đáng việc gia đình đồng thời còn thấp thoáng niềm kiêu hãnh về vợ của mình khi làm cho lụng khó nhọc để “Nuôi đủ năm con với một chồng”. Mặc dù, ấy là một ông chồng ko cần nhưng bằng lối văn dí dỏm, tình cảm chân thành, nhận ra được sự vất vả của vợ, tỏ ra biết nhận lỗi, biết bồi thường lại bằng loại tình, bằng tấm lòng buộc phải người đọc không hề trách mà trái lại sở hữu chút cảm thông đối sở hữu “ông chồng’ này.

Tình thương vợ được bộc lộ trọn ven trong hai câu thơ 3, 4:

Lặn lội thân cò lúc quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông.

Hai câu thơ gợi lên cảnh làm cho ăn vất vả, tội nghiệp của bà Tú. Chẳng hay, ông Tú đã đón nhận câu ca dao “Con cò lặn lội bờ sông/ Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non”, từ bào giờ? Qua tiếng ru con cua một bà mẹ láng giềng hay chính trong lời ru của bà cụ Nhuận đã đi vào tâm thức của tế Xương? Chắc chắn từ “con cò lặn lội bờ sông”, hình ảnh những bà vợ Việt Nam nghìn xưa trong xã hội cũ, ngược xuôi tần tảo, gian nan cực nhọc để nuôi chồng con cũng từ lâu đã đi vào hồn thơ giàu rung động của Tú Xương sở hữu bao nhiêu xót xa, thương cảm. Để giờ đây, trong lúc nghĩ đến bà Tú thì con cò đó bỗng vụt dậy vỗ cánh bay vèo thi hứng Thương vợ của Tú Xương. Phép đảo ngữ “lặn lội thân cò” càng khắc hoạ rõ nét nỗi khổ cực, đức hi sin, sự chịu chứa của bà Tú. Hai từ “lặn lội” chen lên đứng đầu câu. Cảnh lặn lội lại càng “lặn lội”. Ca dao nhắc “con cò”, Tú Xương nhắc “thân cò”. Ý thơ cổ như xoáy sâu vào sự cực khổ. “Thân cò” gợi thân phận lẻ loi, yếu ớt, lẻ loi và nó lại càng cô quạng, lạc lõng hơ lúc đi cùng sở hữu từ “eo sèo”- 1 sự mặc cả, nhỏ nhoi, cô đơn, tội nghiệp. Vì “năm con có 1 chồng”, vì “miếng cơm manh áo” mà bà Tú buộc phải chen chúc sở hữu nhau trên các chuyến đò đưa khách sang sông. Chật hẹp, bấp bênh, mỏng manh, chơi vơi đến quá chừng! Và nhịn nhường như sông nước càng minh mông bao nhiêu thì dòng độ chơi vơi, mỏng manh, cập kênh đó lại càng tăng lên bấy nhiêu. Từ đó càng khiến vượt trội tấm lòng thương vợ của Tú Xương và qua đấy ông tỏ ra thấu hiểu hết các vất vả của bà Tú:

Một duyên, hai nợ âu đành phận
Năm nắng mười mưa dám quản công.

Câu thơ như nói lên ý nghĩ của bà Tú. Cuộc đời như thế là duyên, mà cũng là nợ, duyên một thì nợ hai, thôi đành chịu theo số phận, ko giám nại hà, không nói công gì nữa. Nhưng câu thơ còn làm cho nhứ đến câu ca dao:

Một duyên, hai nợ, ba tình,
Chiêm bao lẩn từ trần bên mình năm canh.

Ngoài mẫu duyên, dòng nợ còn mang mẫu tình; loại nghĩa tình vợ chồng của bà Tú dành cho chồng mình. Thành ra kể “nợ” mà thực ra là nói “tình”, mà đã là tình thì ai lại nói công. Số từ nâng cao tiến: “một”, “hai”, “năm”, “mười” càng dồn nén sự chịu đựng của bà Tú, càng làm cho trào dâng lên nỗi niềm xót thương, cảm thông trước sự hi sinh vất vả, tần tảo của bà Tú.

Bài thơ kết bằng một cấu chửi - một câu chửi yêu:

Cha mẹ nghề đời ăn ở bạc
Có chồng lạnh lùng cũng như không.

Nhìn cuộc đời bà Tú như vậy mang chửi cũng là lẽ tất yếu. Nhưng ở đây ai chửi? chửi ai? Và chửi dòng gì? Thì cũng chỉ là ông Tú thương xót cho bà Tú mà chửi thay cho bà Tú. Ông Tú đã tự chửi mát mình về dòng thói “ăn ở bạc”, loại tội “làm chồng mà lạnh nhạt cộng như không”, làm chồng mà để vợ buộc phải trăm cơ, nghìn cực như thế. Hai câu kết khép lại bài thơ vừa như là một lời chửi, vừa như là một lời than. Nhà thơ tự phán xét chính mình, tự trách mình và tha cho hoàn cảnh của vợ. Câu thơ cũng chỉ ra duyên cớ dẫn tới nỗi khổ của bà Tú là do “thói đời” bạc bẽo. “Thói đời” bạc tình đã biến ông Tú trở nên kẻ vô tích sự, chính do đó ông trở thành gánh nặng cho vợ. Lời chửi vừa biểu thị nỗi niềm tâm sự đắng cay ch tình cảnh của ông Tú, vừa bộc lộ nỗi xót thương, ngùi ngùi của ông Tú đối có vợ.

Bài thơ đã dựng lên hai bức chân dung: ông Tú và bà Tú. Bà Tú hiện lên phía trước, ông Tú tắt thở lấp phía sau. Vượt lên trên toàn bộ là tấm lobngf yêu thương, quí trọng và tri ân của ông Tú đối sở hữu người vợ tần tảo. Nhà thơ Xuân Diệu đã từng bình phẩm về bài thơ Thương vợ rằng: “Thơ hay, hay ở ý tình; hay ở chữ, tiếng, hay ở sự việc; hay ở nhạc điệu: lặn lộ, eo sèo, thân cò, mặt nước, quãng vắng, đò đông, mỗi chữ đều tình cảm”. Qua đó, tấm lòng yêu thương, trân trọng cũng như những trăn trở, day dắt đã tạo nên nhân bí quyết cao đẹp của Tú Xương, 1 con người dám sòng phẳng có bản thân, tự nhận ra thiếu sót của mình và ko trút bỏ trách nhiệm.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *